ویتامین دی

چند وقت پیش یکی از دوستام که دانشجوی دانشگاه ملبورن هستند مطلبی را در مورد کمبود ویتامین دی و تجربه ی خودشون گفتن که جالب بود. طبق گفته ی ایشون دکتر دانشگاه ملبورن گفتند که همه ی دانشجوهای ایرانی دانشگاه که دیده بودند دچار کمبود ویتامین دی بودن!

بعدش من یاد خاطره ای از یکی از دوستامون افتادم که تو ایران سالها دچار مشکل شدید پا درد و کمردرد بودن و تنها با استفاده از مصرف ویتامین دی مشکلشون کامل حل شده بود.

بعد هم این ایمیل را دریافتم کردم!

بعدش هم خودم و چند تا دیگه از دوستام آزمایش دادیم و متوجه شدیم که هممون به مقدار خیلی زیادی دچار فقر ویتامین دی هستیم! جالب اینجاست که هر وقت دچار کسلی و خستگی مفرط میشیم اولین چیزی که به ذهنمون میرسه کمبود آهن یا مشکلات تیروئیدی است و معمولا کمبود ویتامین دی در نظر گرفته نمیشه.

 

ویتامین دی برای داشتن استخوان ها و ماهیچه های محکم و سلامت کلی ضروری است.

بهترین منبع طبیعی ویتامین دی اشعه ماوراء بنفش خورشید است (که متاسفانه علت اصلی سرطان پوست هم می باشد) اما با قرار گرفتن متعادل در معرض نور خورشید می توان از دریافت کافی ویتامین دی و عدم ابتلا به سرطان پوست اطمینان حاصل کرد. تنها 5-10 درصد از میزان ویتامین دی مورد نیاز را می توان از خوراکی ها بدست آورد.

کمبود ویتامین دی در زنان مشکل زا تر است.

علائم کمبود ویتامین دی:

- افسردگی، تغییر خلق و خو، تشدید سندرم پیش از قاعدگی  در زنان

- خستگی مفرط

- خواب آلودگی در طول روز

- ضعف ماهیچه ها

- مشکلات دیداری

- در کودکان ایجاد نرمی استخوان (ریکتز یا راشیتیسم) می کند و در بزرگسالان استیومالاسی

- کمبود ویتامین دی می تواند در ابتلا به سرطان روده بزرگ، سینه، تخمدان و مثانه نقش داشته باشد.

 

افراد با ریسک بالاتر برای کمبود ویتامین دی:

- افراد با رنگ پوست تیره : ملانین پوست مانند یک فیلتر UV عمل می کند

- کودکانی که با شیر مادر تغذیه میشوند (با اینکه شیر <10-ادر بهترین غذا برای نوزادان است اما به میزان کافی ویتامین دی ندارد. و از انجا که جنین ویتامین دی را از بدن مادر دریافت می کند اگر مادر کمبود ویتامین داشته باشد نوزاد نیز دچار کمبود خواهد بود)

- افراد بالای 50 سال (پوست و کلیه نمیتواند ویتامین دی کافی تولید <991نند)

- افرادی که بیشتر روز را در محیط های سر بسته به سر میبرند به دلیل شرایط جسمی یا کاری

- افراد با شرایط یا بیماری های خاص که متابولیسم ویتامین دی را تحت اثر قرار میدهد (مانند چاقی، بیماری کبد پیشرفته، بیماری های کلیوی، بیماری هایی که باعث سوء جذب چربی میشود مانند cystic fibrosis و coeliac disease و بعضی داروها که ویتامین دی را از بین میبرد مانند rifampicin  و بعضی anticonvulsantها)

 

تشخیص :

تشخیص کمبود ویتامین دی با یک آزمایش خون امکان پذیر است.

 

درمان:

استفاده از مکمل ویتامین D3  و قرار گرفتن در تابش نور خورشید.

ویتامین دی ک<09/فی را نمی توان به تنهایی با رژیم غذایی بدست آورد. تنها بعضی خوردنی ها (مانند ماهی و تخم مرغ) به طور طبیعی حاوی ویتامین دی هستند. مارگارین و بعضی از شیرها هم افزودنی ویتامین دی دارند، اما  اغلب افراد تنها 5-10 درصد میزان ویتامین دی مورد نیازشان را از خوردنی ها بدست میاورند.

بهترین منبع طبیعی ویتامین دی اشعه ماوراء بنفش خورشید است (که علت اصلی سرطان پوست هم می باشد). با قرار گرفتن متعادل در معرض نور خورشید می توان از دریافت کافی ویتامین دی و عدم ابتلا به سرطان پوست اطمینان حاصل کرد.

برای اغلب افراد گرفتن اشعه یو-وی تنها چند باردر هفته  به مدت  15 دقیقه کفایت می کند تا میزان لازم ویتامین دی برایشان تامین شود. هرچند، افرادی که به طور طبیعی پوست تیره تر دارند 1 تا 6 برابر بیشتر از میزان میانگین باید آفتاب بگیرند.